لاپاروسکوپی و هر آنچه باید بدانید!

لاپاروسکوپی یکی از روش های جراحی است که در آن می توان از طریق لوله ای نازک که دوربینی در آن تعبیه شده است، اندام ها داخل شکم زنان را مشاهده کرد. امروزه لاپاراسکوپی برای درمان برخی بیماری ها به جای روش جراحی باز استفاده می شود و گاهی اوقات هم برای نمونه برداری و مشاهده مشکلات داخل شکم زنان برای بیماری های مربوط به زنان کاربرد دارد. در این مقاله قصد داریم هر آنچه که در خصوص لاپاروسکوپی باید بدانید را برای شمل عزیزان شرح دهیم.

در خصوص ویژگی های بهترین متخصص زنان در اصفهان بیشتر بدانید.

لاپاراسکوپی چیست؟

لاپاراسکوپی یکی از رایج ترین جراحی هایی است که امروزه به منظور بررسی اندام های شکمی در زنان مورد استفاده قرار می گیرد. گفتنی است که در طی این جراحی برشی در شکم زنان ایجاد نموده و سپس لوله ای نازک و چراغ دار را از طریق این برش به شکم یا لگن زنان وارد می نمایند تا بدین ترتیب قادر به مشاهده اندام های درونی باشند.

حال شاید این سوال ذهنتان را به خود درگیر کرده باشد که لاپاراسکوپی برای تشخیص چه بیماری هایی قابل انجام و مفید است؟

جالب و در عین حال لازم است بدانید که لاپاراسکوپی را غالبا به منظور یافتن مشکلاتی نظیر کیست، چسبندگی، عفونت، فیبروئیدهای رحمی، جراحی چاقی و مواردی از این قبیل به کار می گیرند. گفتنی است که در طی این جراحی قسمتی از بافت مورد نظر را با استفاده از وسیله ای لوله ای یا لاپاراسکوپ به عنوان نمونه برداشته و مورد آزمایش قرار می دهند تا در صورت وجود مشکل چاره ای مناسب اندیشیده شود.

لاپاراسکوپی زنان یک جایگزین برای جراحی باز می‌باشد. در این روش از لاپاراسکوپ برای بررسی داخل ناحیه لگن شما استفاده خواهد شد. اغلب در جراحی باز نیاز به یک برش بزرگ می‌باشد.

لاپاراسکوپ یک تلسکوپ باریک به همراه نور است. این دستگاه به پزشک اجازه می دهد تا بتواند درون بدن شما را ببیند. لاپاراسکوپی تشخیصی می تواند در تعیین که شما دارای شرایطی مانند اندومتریوز یا فیبروم هستید یا خیر. همچنین می تواند به عنوان درمان عمل کند. با ابزارهای کوچک، پزشک شما می تواند انواع جراحی را با استفاده از لاپاراسکوپ انجام دهد. از جمله این جراحی ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• برداشتن کیست تخمدان
• بستن لوله ها
• هیسترکتومی

معمولاً بهبودی لاپاراسکوپی نسبت به جراحی باز کمتر طول می‌کشد. همچنین اسکارهای کوچکتری به جا می گذارد. این روش توسط یک متخصص زنان، جراح عمومی یا نوع دیگری از متخصص ممکن است انجام شود.

لازم به ذکر است که در برخی موارد پزشکان به جای استفاده از جراحی لاپاراتومی که به برداشتن برش های بزرگتری از شکم می پردازد، به استفاده از جراحی لاپاراسکوپی روی می آورند. همین امر ضمن کاهش چشمگیر استرس بیمار، موجبات کاهش قابل توجه هزینه های ناشی از جراحی را نیز فراهم می سازد. گفتنی است که لاپاراسکوپی یک جراحی سرپایی بوده و به دلیل عدم نیاز به بستری طرفداران زیادی دارد.

دلایل انجام لاپاراسکوپی زنان

برخی از دلایلی که نیاز است لاپاراسکوپی تشخیصی انجام شود عبارت است از:

• درد لگنی غیر قابل توضیح
• ناباروری غیر قابل توضیح
• سابقه عفونت لگن

از جمله شرایطی که ممکن است با استفاده از لاپاراسکوپی تشخیص داده شود عبارت است از:

• اندومتریوز
• فیبروئید رحم
• کیست یا تومور تخمدان
• حاملگی خارج رحمی
• آبسه لگن یا چرک
• چسبندگی لگن یا بافت اسکار دردناک
• ناباروری
• بیماری التهابی لگن
• سرطان های تولید مثل

برخی از انواع روش های درمانی لاپاراسکوپی عبارت‌اند از:

• هیسترکتومی یا برداشتن رحم
• برداشتن تخمدان ها
• برداشتن کیست تخمدان
• برداشتن فیبروم
• مسدود کردن جریان خون به فیبروم
• حذف چسبندگی
• روش Burch برای بی اختیاری ادراری

کاربرد جراحی لاپاروسکوپی

همان گونه که پیش تر نیز اشاره شد، لاپاروسکوپی یکی از متداول ترین جراحی های امروزی است. ابزارها و تکنیک های به کار گرفته شده در طول این جراحی را در جراحی های مختلف دیگری نظیر جراحی شانه و زانو نیز مورد استفاده قرار می دهند.

استفاده از این عمل برای برداشتن و حذف اندام های مبتلا به بیماری نظیر کیسه صفرا و آپاندیس رایج می باشد. همچنین این عمل را به منظور حذف یا ترمیم قسمت های معینی از روده بزرگ یا معده مورد استفاده قرار می دهند.

حذف یا ترمیم مثانه، کلیه ها و میزنای، حذف یا ترمیم اندام های مربوط به تولید مثل زنان نظیر رحم و لوله های رحمی، بستن لوله های رحمی، کاهش وزن، اصلاح فتق، اهدای کلیه، مشاهده کبد برای بررسی وجود توده های سرطانی، مشاهده پانکراس به منظور بررسی وجود یا عدم وجود سرطان، مشاهده اندام های شکمی و جراحی های اکتشافی، مشاهده تومورهای موجود در شکم، بررسی علت دردهای شکمی، از بین بردن اسکار و زخم های شکمی، یافتن منبع خونریزی داخلی و خون مردگی و… از مهم ترین مواقعی هستند که پزشکان استفاده از جراحی لاپاراسکوپی را به سایر جراحی ها ترجیح می دهند.

آمادگی های پیش از لاپاراسکوپی

اگر شما هم به آن دسته از افرادی تعلق دارید که می خواهید لاپاراسکوپی انجام دهید، باید به یاد داشته باشید که رعایت برخی نکات در این زمینه بسیار مهم بوده و عدم رعایت آن ها می تواند نتیجه نهایی را تحت تاثیر منفی قرار دهد.

در صورتی که به داروی خاصی نظیر داروی بیهوشی حساسیت دارید، این موضوع را از قبل با پزشک خود در میان بگذارید. افراد باردار نیز حتما باید پزشک معالج خود را در جریان بارداری خود قرار دهند. همچنین اگر مشکل خونریزی داشته و یا از داروهای رقیق کننده خون همچون آسپرین یا وارفاین استفاده می کنید، لازم است حتما پزشک را از این موضوع آگاه سازید.

حال شاید این سوال در ذهنتان شکل گرفته باشد که لاپاروسکوپی چگونه انجام می شود؟ در ادامه به بررسی این موضوع و پاسخگویی به سوال شما خواهیم پرداخت.

آماده بودن بستگی به نوع جراحی دارد. ممکن است به آزمایش‌های تصویربرداری نیاز داشته باشید، یا ممکن است پزشک دستور ناشتا بودن یا تنقیه به شما بدهد.

لاپاروسکوپی چگونه انجام می شود؟

همان طور که قبل تر نیز گفتیم، لاپاروسکوپی جزء جراحی های سرپایی بوده و فرد قبل و بعد از انجام این عمل نیازی به بستری شدن ندارد. لازم به ذکر است که جراحی مذکور در اکثر موارد با بیهوشی عمومی بیمار صورت می پذیرد. در چنین شرایطی فرد هیچ گونه درد و ناراحتی را احساس نمی کند. البته در برخی موارد و بنا به صلاحدید پزشک، جراحی مذکور با استفاده از بی حسی موضعی نیز انجام می شود.

لاپاراسکوپی تقریباً همیشه با کمک بیهوشی عمومی انجام می شود. این بدان معنی است که شما برای انجام این روش بیهوش خواهید شد. با این حال، ممکن است بتوانید در همان روز به هوش آمده و به خانه بروید.

جراح یک برش کوچک در ناف شما ایجاد خواهد کرد و از طریق همان برش لاپاراسکوپ را وارد بدن شما می‌کند. تصاویر ثبت شده توسط لاپاراسکوپ بر روی مانیتور نمایش داده می‌شود. این به پزشک شما دید واضحی از اندام های داخلی شما می دهد.

گام بعدی بستگی به نوع روش دارد. برای تشخیص نوع جراحی، پزشک شما ممکن است نگاهی به داخل بدن شما بیندازد و سپس جراحی را انجام دهد. در صورت نیاز به جراحی، برش های دیگری نیز ممکن است ایجاد شود. ابزارها از طریق این سوراخ ها وارد بدن می شوند. سپس جراحی با استفاده از لاپاراسکوپ به عنوان راهنما، مراحل را به ترتیب انجام می دهد.

در طی این عمل یک شکاف 3 تا 5/3 سانتی متری را به طور طولی در پایین شکم فرد ایجاد نموده و سپس لوله نازک کانولا را به آن وارد می نمایند. ورود این لوله به شکم و وارد سازی گاز کربن دی اکسید به آن موجب تورم و برآمده شده شکم بیمار می گردد. شاید برایتان جالب باشد بدانید که پر کردن شکم با گاز کربن دی اکسید و در نتیجه متورم شدن آن زمینه ای را فراهم می سازد که تصویر واضح تر و بهتری از اندام های شکمی بیمار در اختیار پزشک قرار بگیرد. با متورم شدن شکم، جراح لاپاراسکوپ را در شکاف ایجاد شده وارد نموده و تصاویر ثبت شده توسط دوربین متصل به آن را مورد بررسی قرار می دهد.

لازم به ذکر است که تعداد شکاف های ایجاد شده در پایین شکم بیمار تابع نوع بیماری و اغلب بین 2 تا 5 عدد می باشد. گفتنی است که این شکاف ها به منظور ورود سایر ابزارهای جراحی ایجاد می گردند. پس از این که پزشک مشاهدات و بررسی های لازم را انجام داد، شکم بیمار از گاز مذکور خالی و ابزارهای وارد شده از طریق شکاف ها نیز خارج می گردند. بستن برش ها با استفاده از بخیه و بانداژ گام نهایی لاپاراسکوپی می باشد.

گاهی اوقات برای لاپاراسکوپی زنان ممکن است از جراحی رباتیک استفاده شود. بازوهای رباتیک از دست انسان استوارتر هستند. آنها همچنین ممکن است در دستکاری اعضای بدن بهتر باشند.

میکرولاپاراسکوپی روش جدیدتری است که در این روش از ابزار های کوچکتر استفاده می کنند. این روش را می توان با بی حسی موضعی در مطب پزشک انجام داد و لازم نیست که شما کاملاً بیهوش شوید.

عوارض

تحریک پوست و عفونت مثانه از عوارض جانبی رایج این روش می‌باشد.

عوارض جدی تری نیز وجود دارد که بسیار نادر است، مانند:

• آسیب عصبی
• واکنش های آلرژیک
• چسبندگی ها
• لخته شدن خون
• مشکلات ادرار کردن

شرایطی که خطر بروز عوارض را افزایش می دهد عبارت‌اند از:

• جراحی قبلی شکم
• چاقی
• خیلی لاغر بودن
• آندومتریوز شدید
• عفونت لگن
• بیماری مزمن روده
• گازی که برای پر کردن حفره شکم استفاده می شود نیز در صورت ورود به رگ خونی می تواند عوارضی ایجاد کند.

هر گونه عوارض جانبی را که تجربه می کنید یادداشت کنید و با پزشک خود در میان بگذارید.

بهبودی پس از لاپاراسکوپی

تا زمانی که بیهوشی از بین برود، در دوران نقاهت خواهید ماند. تا زمانی که خودتان نتوانید ادرار کنید در بیمارستان می‌مانید. یکی از عوارض جانبی احتمالی استفاده از کاتتر، مشکل در ادرار کردن می‌باشد.

پس از جراحی، ناف شما ممکن است حساس شده باشد و بر روی شکم شما کبودی ایجاد شده باشد. گاز درون شما می تواند در سینه، وسط و شانه های شما را دردی ایجاد کند.

با توجه به شرایط شما و جراحی مدت زمان استراحت شما از چند روز تا چند هفته طول می‌کشد. ممکن است یک ماه یا بیشتر طول بکشد تا بتوانید به فعالیت های عادی خود بازگردید.

عوارض جدی لاپاراسکوپی نادر است. با این حال، اگر موارد زیر را مشاهده کردید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید:

• درد شدید شکم
• تهوع و استفراغ طولانی مدت
• تب 101 درجه فارنهایت یا بالاتر
• درد در هنگام ادرار یا حرکات روده

نتیجه لاپاراسکوپی

این جراحی به منظور یافتن بیماری های شکمی استفاده شده و نتایج حاصل از آن به یافته های پزشک بستگی دارد. گاهی جراح برش های کوچکی را در ناحیه پایینی شکم بیمار ایجاد نموده و بدین ترتیب بیمار پس از تحمل کمترین درد و ناراحتی به حالت اولیه باز می گردد.

به منظور رفع آثار و ناراحتی های پس از عمل نظیر احساس درد در شکاف، باز شدن بخیه ها، احساس درد در شانه ها به دلیل استفاده از گاز کربن دی اکسید، تکرر ادرار و… لازم است حتما نکات گفته شده توسط پزشک را مد نظر قرار دهید و در صورت لزوم به وی مراجعه نمایید.

رعایت کلیه نکات فوق الذکر می تواند نتیجه لاپاروسکوپی را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین از بیمار انتظار می رود که نهایت تلاش خود را در این زمینه به کار بگیرد تا نتیجه مطلوب رقم بخورد.

میزان ایمن بودن لاپاراسکوپی

شاید برایتان جالب باشد بدانید که امنیت این جراحی به اندازه امنیت عمل باز سنتی است. پزشک با تصمیم گیری درباره اندازه شکاف ایجاد شده بر اساس فاکتورهای مورد نظر خود سطح ایمنی این عمل را افزایش می دهد.

اگر در زمینه روش جراحی لاپاروسکوپی و نکات مربوط به آن سوالی دارید می توانید در انتهای همین مقاله بخش نظرات آن را با دکتر شهزاد شریف زاده متخصص زنان و زایمان مطرح کنید تا پاسخ خود را در سریعترین زمان ممکن دریافت نمایید.